Upacara Siraman Sedudo

WACAN !!

UPACARA SIRAMAN SEDUDO

 

          Desa Ngliman kanggone masyarakat Nganjuk kaya wis ora aneh maneh, jalaran ing desa kene isih ana papan panggonan kang wingit sarta kanggo upacara-upacara sing sipate khusus lan sekral karep ditindakake, luwih-luwih upacara tradisional Suran kanggone adat Jawa sing kita rungu lan weruhi. Perlu kita mengerteni menawa desa Ngliman iku kalebu Kecamatan Sawahan sing arahe ngidul ngulon pener saka punjere.

          Dununge desa Ngliman sing kondhang “air terjun” iku ana ing ereng-erenge gunung Wilis. Air terjun sing ana wewengkon Ngliman iki, minangka kedadean alam biasa, kang uga ana ing panggonan liyane, kayata cemoro sewu ing Magetan lan Midodaren ing Ponorogo. Ing Kabupaten Nganjuk dhewe saliyane “air terjun” Ngliman isih akeh air terjun liyane, kalebu kang ana ing Bajulan Kecamatan Loceret.

          Mula bukane air terjun ana ing Ngliman sing kondhang aran air terjun Sedudo iki asal usule crita misteri, terus owah dadi pakulinan ditindakake ing mangsa tinamtu lan sabanjure owah tumindake kanthi ditata rapi lan tertib direngga meneka warna dadi upacara Siraman Sedudo. Dibiawarakake wong akeh menawa tembung Sedudo (Sedhudha) iku saka tembung “se” lan “dudo” (dhudha) sing tegese Se = Siji, Dudo (dhudha) = wong lanang sing ora duwe bojo utawa sengaja ora rabi maneh. Manut kapiyatan wong ing desa kono sang Dudo iku mau salah sijine wong sing miwiti dedunung ing desa Ngliman utawa cikal bakal, ing saben dinane dheweke yen adus ing panggonan mesthi ing “air terjun”. Saka pakulinane adus ing panggonan iku mau lan wonge kaanane ora duwe bojo (Dudo) banjur aor terjun iku mau diwenehi Jeneng “Air Terjun Sedudo” nganti saprene, mung wae cara anggone adus ora digunakake saben dina, nanging sepisan ing saben taune yaiku sasi Sura.

          Dicritake uga yen air terjun Sedudo iki dianggap suci lan nduweni daya magis sing dhuwur banget, mula saka iku banyune kena digunakake “Prana Pratistha” yaiku upacara nyuceni reca sing manggon ana Gunung Condrogeni lan Candi Ngetos. Banyune sing digunakake ngedusi reca iki mau, diudi diwadhahi saperlu kanggo nyi-prati para sanak sedulur kanthi pangajab supaya oleh berkah lan keslametan kewara-san serta awet enom. Wong-wong padaha percaya yen banyu sing mili ora ana kendhate iku asale saka sumber wingit yaiku panggonan semedine para Dewa, diwiwiti saka kapercayaan masyarakat desa Ngliman, kang wis turun-temurun, mula tradisi adus ing sedudo dilestarekake upacara siraman Sedudo sing akeh ditekani padhemen saben wulan Sura iki, dening Pamarentah Daerah Kabupaten Nganjuk dikemas dadi paket wisata.